De geschiedenis van de pop- en dancemuziek in zaal De Waakzaamheid is uitstekend vastgelegd in het boek 'De Waakzaamheid'. Dit boek over de gehele historie van De Waakzaamheid vanaf 1626 tot 2012 is in november 2012 uitgegeven door de Stichting Uitgeverij Noord-Holland i.s.m. Stichting De Waakzaamheid en de Historische Vereniging Koog-Zaandijk.

De geschiedenis van de Waakzaamheid gaat terug tot 1626 wanneer de naam voor het eerst voorkomt in het gemeente-archief.

De Waakzaamheid is dan een herberg. Vanaf de negentiende eeuw ging De Waakzaamheid tevens als cafë- concert- en feestzaal functioneren.

In 1891 werd er een kolfbaan aangelegd. Toneelverenigingen gaven hun uitvoering graag in De Waakzaamheid. Ook waren er filmvoorstellingen en bokswedstrijden.

Foto: De Waakzaamheid in 1987.

In de jaren '50 en '60 van de vorige eeuw was de Waakzaamheid dank zij de Swing Society zeer bekend in Nederland door de optredens van vele jazzartiesten met als hoogtepunt het voor Nederland unieke optreden van Billy Holiday in 1954. Ook Big Bill Broonzy trad er op.

TV-showmaster Henny Huisman is hier in de late jaren 60 als lokale plaatjes draaier met zijn carrriere begonnen. In de jaren zestig traden vele bekende Zaanse en Nederlandse beatbands op in 'De Waak' zoals The Outsiders en Cuby & The Blizzards. Eind jaren zestig/ begin jaren zeventig nemen de DJ's bezit van de live podia. De Waakzaamheid is in de jaren zeventig vooral een café-restaurant waarbij de zaal gebruikt wordt voor feesten van Zaanse verenigingen. Het pand wordt ook enkele jaren niet gebruikt en driegt te verloederen.

In april 1985 nemen Ton Trossel en Bert v.d. Peet de zaak over en beginnen met een gewijzigde programmering; dansavonden met dj Tim en veel live optredens van alle Nederlandse toppers op dat moment (De Dijk, The Nits, Herman Brood, Gotcha, Urban Dance Squad, Hans en Candy Dulfer, Freek de Jonge, Jan Akkerman, etc.).

De waardering en bekroning komt in 1987 als muziekblad OOR de Koogse Waakzaamheid bestempelt als beste live-club van Nederland. Daarnaast treden regelmatig Zaanse bands op in De Waak en wordt er in 1988 een lokale voorronde gehouden van de Grote Prijs van Nederland met onder andere de Zaanse bands Garfield, Gino Cappuccino en Ann Faverey Band.

In het najaar van 1987 organiseert Eelco Anceaux een Prince-avond die geheel in het teken staat van de toenmalige held en muzikale duizendpoot. Anceaux (,,bandje kijken is voorbij, de mensen willen wat anders'') begint vervolgens als creatief manager in de Waak ofschoon deze "job" nog niet echt bestaat. In deze periode vinden uiteindelijk de meeste en grootste muzikale veranderingen plaats; geleidelijk aan verdwijnt de live-muzikant van het podium en wordt er in de zaal plaats gemaakt voor de 'vreemde' muziekstroming house met platenmixende DJ's als nieuwe popsterren.

Op vrijdag draait in deze tijd dj Eng-Bo-Kho en de zaterdag wordt verzorgd door de Soho Connection met Graham B., Johnson, Paul Jay en Maz Weston. 1989 is het doorbraak jaar van de acid-house. Met een reeks van Acid-parties (met wisselende thema's en decors) wordt enorm gescoord in party-nederland. Met achter de draaitafels dj Eddy de Clercq als de house-goeroe van dat moment, verzorgt de Waak een aantal legendarische feesten zoals the Titanic-party, Paradise city en Jailhouse Jam. De prachtigste en meest spectaculaire decorstukken kleeden de nachten en zorgen met het klassieke Waakinterieur voor een perfecte synthese.

De Waakzaamheid werd nationaal bekend als prominent en vernieuwend dance- en partycentrum in de jaren negentig en in deze eeuw. Op 21 juni 2008 vondt het laatste dancefeest plaats. Foto onder: De Waakzaamheid in 1986 met muurschildering van de Zaanse kunstenares Brenda McCann

Foto's: Historiche Vereniging Koog-Zaandijk.